Wprowadzanie podwójnych nazw miejscowości w województwie opolskim

Słowa kluczowe: Śląsk, województwo opolskie, dwujęzyczne nazewnictwo, nazwy niemieckie, wielokulturowość, stosunki etniczne

Abstrakt

Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym, przyjęta przez polski parlament w 2005 r., uregulowała zasady wprowadzania dodatkowych nazw miejscowości w języku mniejszości. Gminy województwa opolskiego natychmiast przystąpiły do jej wdrażania. Minęło jednak kilka lat, nim ustawiono tablice z niemieckimi nazwami miejscowości. Pierwsze stanęły we wrześniu 2008 r. w gminie Radłów. Aktualnie do „Rejestru gmin”, na których obszarze używane są nazwy w języku mniejszości, wpisano 28 gmin z Opolszczyzny, a dwie podjęły stosowne uchwały i oczekują na wpis. Niemieckie nazwy miejscowości na tablicach drogowych świadczą o różnorodności Śląska Opolskiego, o jego bogatej i trudnej przeszłości. Są także widocznym elementem „polityki pamięci” i przejawem  emancypacji mniejszości. Ukazują region jako otwartą wielokulturową i tolerancyjną społeczność. Jednak nadal wywołują wiele emocji i kontrowersji, dla części mieszkańców są elementem obcym, drażnią i ranią uczucia.

Biogram autora

Monika Choroś, Państwowy Instytut Naukowy – Instytut Śląski w Opolu

Monika Choroś – dr, językoznawca, pracownik naukowy Państwowego Instytutu Naukowego – Instytutu Śląskiego w Opolu. Autorka i współautorka licznych prac z zakresu nazewnictwa i przemian nazewniczych na Śląsku, m.in. monografii Nazwy złożone w toponimii śląskiej, Opole 2011. Członek zespołu redagującego wielotomową edycję Słownika etymologicznego nazw geograficznych Śląska (t. 2–17).

Bibliografia

Berlińska D., Mniejszość niemiecka na Śląsku Opolskim w poszukiwaniu tożsamości, Opole 1999

Choroś M., Dwujęzyczne tablice z nazwami miejscowości na Opolszczyźnie: przejaw demokracji czy źródło nowych konfliktów, „Przegląd Zachodni”, nr 342 (1/2012), s. 127−142

Choroś M., Jarczak Ł., Wprowadzanie dwujęzycznych nazw miejscowości na Śląsku Opolskim po 1989 roku, „Studia Śląskie”, t. 69 (2010), s. 217–237

Lis M., Mniejszość niemiecka na Śląsku opolskim 1989−2014. Z bagażem przeszłości w realiach współczesności, Opole 2015

Łodziński S., Etniczne „flagowania” rzeczywistości. Problemy wprowadzania dodatkowych nazw miejscowości w językach mniejszości narodowych w Polsce, „Pogranicze. Studia Społeczne”, t. XXVII, cz. 1 (2016), s. 223–250

Łodziński S., Refleksyjne dziedzictwo? Dodatkowe nazwy niemieckie miejscowości jako symbol terytorializacji ojczyzny lokalnej (przykład województwa opolskiego), [w:] Dziedzictwo kulturowe Śląska miejsca, architektura, zwyczaje, tradycje: XVIII Seminarium Śląskie Kamień Śląski 2013, red. G. Schiller, Gliwice–Opole 2015, s. 15−20

Trosiak C., Dyskusja i spory wokół wprowadzania podwójnych nazw miejscowości na terenie Śląska Opolskiego, „Przegląd Politologiczny”, nr 2 (2013), s. 149–162.

Wagińska-Marzec M., Problem nazewnictwa na Ziemiach Zachodnich i Północnych w świetle ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych, [w:] Ziemie Odzyskane/Ziemie Zachodnie i Północne 1945–2005. 60 lat w granicach państwa polskiego, red. A. Sakson, Poznań 2006, s. 301–342
Opublikowane
2017-12-29
Dział
Artykuły i Studia