Ludność Górnego Śląska w latach 1950–1989 w świetle wybranych polskich i niemieckich materiałów źródłowych (opracowanie analityczne)
Abstrakt
Artykuł jest próbą nakreślenia obrazu ludności Górnego Śląska w latach 1950–1989, jaki udało się odtworzyć na podstawie wybranych materiałów źródłowych, pochodzących z polskich i niemieckich archiwów. Uwaga opracowania skupiona jest przy tym na problemie różnic w postrzeganiu ludności Górnego Śląska przez polskie i niemieckie władze (Republiki Federalnej Niemiec). Źródłem tych różnic był fakt, że oba kraje zarówno w kwestii postrzegania, jak i kreowania polityki na rzecz ludności Górnego Śląska w sposób marginalny uwzględniały znaczenie specyfiki polsko-niemieckiego pogranicza kulturowego i jego wpływu na tożsamościowy rys jego mieszkańców. W ten sposób rodził się problem swoistej rywalizacji Polski i Niemiec o tożsamościową przynależność Górnoślązaków, której rezultatem było m.in. zjawisko emigracji.
Bibliografia
Conze E., Frei N., Hayes P., Zimmermann M., Urząd. Niemieccy dyplomaci w III Rzeszy i w RFN, Wrocław 2016
Drogi Śląska do Polski : materiały z obchodów 75. rocznicy III Powstania Śląskiego w Opolu w 1996 roku, red. M. Lis, Opole 1996
Erklärungen zur Deutschlandpolitik. Eine Dokumentation von Stellungnahmen, Reden und Entschließungen des Bundes der Vertriebenen – Vereinigte Landsmannschaften und Landesverbände, Teil I. 1949–1972, red. W. Blumenthal, B. Faßbender, Bonn 1984
Erklärungen zur Deutschlandpolitik. Eine Dokumentation von Stellungnahmen, Reden und Entschließungen des Bundes der Vertriebenen – Vereinigte Landsmannschaften und Landesverbände. Teil II. 1973–1978, red. W. Blumenthal, Bonn 1986
Erklärungen zur Deutschlandpolitik. Eine Dokumentation von Stellungnahmen, Reden und Entschließungen des Bundes der Vertriebenen – Vereinigte Landsmannschaften und Landesverbände. Teil III. 1979–1986, red. W. Blumenthal, Bonn 1986
Granica polsko-niemiecka na Górnym Śląsku w polityce Polski i mocarstw zachodnioeuropejskich w 1921 roku, wybór i oprac. M. Masnyk, Opole 2005
Kaczmarek R., Polacy w Wehrmachcie, Kraków 2010
Koszel B., Między dogmatyzmem a pragmatyzmem (1971–1989), [w:] Polacy wobec Niemców. Z dziejów kultury politycznej Polski 1945–1989, red. A. Wolff-Powęska, Poznań 1993, s. 94–141
Lis M., Plebiscyt Górnośląski: w 90. Rocznicę, Opole 2011
Lis M., Powstania śląskie w obchodach jubileuszu 90-lecia, Opole 2012
Madajczyk P., Niemcy polscy 1944–1989, Warszawa 2001
Majewski Piotr. M., Niemcy sudeccy 1848–1948. Historia pewnego nacjonalizmu, Warszawa 2007
Masnyk M., Ruch polski na Śląsku Opolskim w latach 1922–1939, Opole 1989
Mazurkiewicz M., Spór o pamięć. Polityczne następstwa powojennych wysiedleń Niemców w pozimnowojennych relacjach polsko-niemieckich i czesko-niemieckich, Warszawa-Opole 2015
Niemcy w Polsce 1945–1950. Wybór dokumentów, t. I: Władze i instytucje centralne. Województwo olsztyńskie, red. W. Borodziej i H. Lemberg, wybór i oprac. dokumentów W. Borodziej i C. Kraft, Warszawa 2000
Niemcy w Polsce 1945–1950. Wybór dokumentów, t. II: Polska centralna. Województwo śląskie, red. W. Borodziej, H. Lemberg, wybór i oprac. I. Eser i J. Kochanowski, Warszawa 2000
Niemcy w Polsce 1945–1950. Wybór dokumentów, t. III: Województwo szczecińskie i poznańskie, red. W. Borodziej, H. Lemberg, wybór i oprac. S. Jankowiak, K. Steffen, Warszawa 2001
Niemcy w Polsce 1945–1950. Wybór dokumentów, t. IV: Pomorze Gdańskie i Dolny Śląsk, red. W. Borodziej, H. Lemberg, wybór i oprac. I. Eser, W. Stankowski, C. Kraft, S. Jankowiak, Warszawa 2001
Ociepka B., Związek Wypędzonych w systemie politycznym RFN i jego wpływ na stosunki polsko-niemieckie 1982–1992, Wrocław 1997
Osmańczyk E.J., Sprawy Polaków, Katowice 1982
Polska – Niemcy 1945–2007. Od konfrontacji do współpracy i partnerstwa
w Europie. Studia i dokumenty, red. W.M. Góralski, Warszawa 2007
Problem reparacji, odszkodowań i świadczeń w stosunkach polsko-niemieckich 1944–2004, t. 2: Dokumenty, red. S. Dębski, W.M. Góralski, Warszawa 2004
Ruchniewicz K., Warszawa – Berlin – Bonn. Stosunki polityczne 1949–1958, Wrocław 2003
Stickler M., „Ostdeutsch heißt Gesamtdeutsch”. Organisation, Selbstverständnis und heimatpolitische Zielsetzungen der deutschen Vertriebenenverbände, Düsseldorf 2003
Ther Ph., Deutsche und polnische Vertriebene. Gesellschaft und Vertriebenenpolitik in der SBZ/DDR und in Polen 1945–1956, Göttingen 1998
Trzcielińska-Polus A., „Wysiedleńcy” z Polski w Republice Federalnej Niemiec w latach 1980–1990, Opole 1997
Urban T., Niemcy w Polsce. Historia mniejszości w XX wieku, Opole 1994
Wambach M.M., Verbändestaat und Parteienoligopol. Macht und Ohnmacht der Vertriebenenverbände, Stuttgart 1971
Weger T., „Volkstumskampf” ohne Ende? Sudetendeutsche Organisationen 1945–1955, Frankfurt/Main 2008
Copyright (c) 2017 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.