Proces wprowadzania dwujęzycznych nazw miejscowości na Opolszczyźnie i ich społeczny odbiór
Słowa kluczowe:
Opolszczyzna, Śląsk Opolski, Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych, dwujęzyczne nazwy miejscowości
Abstrakt
Lata 90. ubiegłego stulecia sprawiły, że na fali przemian ustrojowo-demokratycznych w Polsce na terenach zamieszkanych przez mniejszości narodowe i etniczne zaczęto podejmować działania zmierzające do zamanifestowania własnej tożsamości w przestrzeni publicznej. Jednym z tego przejawów było dążenie do wprowadzenia nazw miejscowości w języku mniejszości na tablicach drogowych. Umożliwiła to oficjalnie dopiero Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym z 2005 r. W opracowaniu został przedstawiony przebieg wprowadzania dwujęzycznych nazw na terenie Śląska Opolskiego jako największego skupiska ludności pochodzenia niemieckiego, a także działania administracji z tym związane oraz towarzyszące temu procesowi reakcje społeczne. W tekście podjęta została próba pokazania różnorodności postaw mieszkańców regionu wobec polsko-niemieckich nazw miejscowości (od pełnej akceptacji podwójnego nazewnictwa przez postawy obojętne po całkowite odrzucenie).
Bibliografia
Berlińska D., Mniejszość niemiecka na Śląsku Opolskim w poszukiwaniu tożsamości, Opole 1999.
Berlińska D., Niemieckie dziedzictwo kulturowe jako element rekonstrukcji tożsamości mniejszości niemieckiej na Śląsku Opolskim, [w:] Wspólne dziedzictwo? Ze studiów nad stosunkiem do spuścizny kulturowej na Ziemiach Zachodnich i Północnych, red. Z. Mazur, Poznań 2000, s. 553–584.
Berlińska D., Postawy młodzieży licealnej wobec niemieckiej przeszłości i „malej ojczyzny” na Śląsku Opolskim, „Zeszyty Instytutu Zachodniego”, nr 1 (1998), s. 1–24.
Berlińska D., Sołdra-Gwiżdż T., Ludność rodzima i mniejszość niemiecka w Polsce, [w:] Polskie badania nad mniejszościami kulturowymi. Wybrane zagadnienia, „Pogranicze. Studia Społeczne”, t. VI (1997), s. 73–103.
Choroś M., Dwujęzyczne tablice z nazwami miejscowości na Opolszczyźnie: przejaw demokracji czy źródło nowych konfliktów?, „Przegląd Zachodni”, nr 1 (2012), s. 127–142.
Choroś M., O dążeniu do wprowadzenia dwujęzycznych nazw miejscowości na Śląsku Opolskim, „Śląsk Opolski”, nr 2 (2001), s. 90–95.
Choroś M., Wprowadzanie podwójnych nazw miejscowości w województwie opolskim, „Rocznik Ziem Zachodnich”, t. 1 (2017), s. 360–383.
Choroś M., Jarczak Ł., Wprowadzanie dwujęzycznych nazw miejscowości na Śląsku Opolskim po 1989 roku, „Studia Śląskie”, t. 69 (2010), s. 217–237.
Dżon B., Kogo bolą oczy od niemieckich nazw, „Przegląd”, z 25 V 2008 r.
Godlewska E., Polska ustawa o mniejszościach versus rozwiązania austriackie – analiza porównaw¬cza, [w:] Między lękiem a nadzieją. Dziesięć lat funkcjonowania ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (2005–2015), red. A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak, Poznań 2015, s. 119–130.
Godlewska E., Prawa językowe mniejszości narodowych w Republice Austrii na przykładzie mniejszości słoweńskiej i chorwackiej, „Annales. Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” (sectio K), t. 13 (2006), s. 61–71.
Janusz G., Podmiotowa ochrona w ustawie z dnia 6 stycznia 2005 roku o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, [w:] Między lękiem a nadzieją. Dziesięć lat funkcjonowania ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (2005–2015), red. A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak, Poznań 2015, s. 15–24.
Kersten K., Przemiany struktury narodowościowej Polski po II wojnie światowej. Geneza i wyniki, „Kwartalnik Historyczny”, R. 76 (1969), nr 2, s. 337–366.
Kurasz I., Mniejszość niemiecka na Dolnym Śląsku. Studium socjologiczne, Kraków 2015.
Kurcz Z., Mniejszość niemiecka w Polsce, Wrocław 1995.
Lis M., Górny Śląsk. Zarys dziejów do I wojny światowej, Opole 1993.
Lis M., Górny Śląsk. Zarys dziejów do połowy XX wieku, Opole 2001.
Lis M., Ludność rodzima na Śląsku Opolskim po II wojnie światowej (1945–1993), Opole 1993.
Lis M., Mniejszość niemiecka na Śląsku Opolskim 1989–2014. Z bagażem przeszłości w realiach współczesności, Opole 2015.
Lis M., Polska ludność rodzima na Śląsku po II wojnie światowej (polityczno-społeczne uwarunkowania integracji): próba syntezy, Opole 1991.
Lis M., Śląsk Opolski w warunkach transformacji ustrojowej państwa od 1989 roku, Opole 2013.
Łodziński S., „Niebanalna” dwujęzyczność. Polska tożsamość narodowa a granice integracji mniejszości narodowych, [w:] Naród – tożsamość – kultura. Między koniecznością a wyborem, red. J.W. Burszta, K. Jaskułowski, J. Nowak, Warszawa 2005, s. 177–197.
Łodziński S., Polityka etniczna – od standardu międzynarodowego do prawa krajowego i poziomu lokalnego (gminy). Przykład instytucjonalizacji praw językowych osób należących do mniejszości narodowych w Polsce, [w:] Polityka etniczna. Teorie – koncepcje – wyzwania, cz. III: Polityka etniczna państw i regionów, red. T. Browarek, H. Chałupczak, E. Pogorzała, R. Zenderowski, Lublin 2015, s. 379–401.
Łodziński S., Przed ustawą o mniejszościach. Charakter instytucjonalizacji praw osób należących do mniejszości narodowych po 1989 roku a ustawa o mniejszościach z 2005 roku, [w:] Między lękiem a nadzieją. Dziesięć lat funkcjonowania ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (2005–2015), red. A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak, Poznań 2015, s. 25–37.
Łodziński S., Refleksyjne dziedzictwo? Dodatkowe nazwy niemieckie jako symbol tradycji terytorialnej ojczyzny lokalnej (przykład województwa opolskiego), [w:] Dziedzictwo kulturowe Śląska. Miejsca. Architektura. Ludzie. Zwyczaje. Tradycje: XVIII Seminarium Śląskie, red. G. Schiller, Kamień Śląski 2013, s. 15–20.
Mazur Z., O adaptacji niemieckiego dziedzictwa kulturowego na Ziemiach Zachodnich i Północnych, Poznań 2001.
Mazur Z., Rozmowy o niemieckim dziedzictwie kulturowym. Raport ze spotkań środowiskowych na Ziemiach Zachodnich i Północnych (1995–1996), Poznań 1997 (mps niepublikowany).
Między lękiem a nadzieją. Dziesięć lat funkcjonowania ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (2005–2015), red. A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak, Poznań 2015.
Miś E., Ohne Gewalt. Eine Glosse über die zweisprachigen Ortsnamen in der Gemeinde Bierawa, „Schlesisches Wochenblatt”, nr 28, z 10–16 VII 1998 r.
Mniejszości narodowe w Polsce. Praktyka po 1989 roku, red. B. Berdychowska, Warszawa 1998.
Nijakowski L.M., Domeny symboliczne. Konflikty narodowe i etniczne w wymiarze symbolicznym, Warszawa 2006.
Nitschke B., Przeobrażenia i specyfika działalności organizacji mniejszości niemieckiej, [w:] Między lękiem a nadzieją. Dziesięć lat funkcjonowania ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (2005–2015), red. A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak, Poznań 2015, s. 157–158.
Pawlak A., Wielkie Opole nie po niemiecku. Znikną dwujęzyczne tablice z nazwami miejscowości, „Gazeta Wyborcza”, z 5 VIII 2016 r.
Polityka państwa polskiego wobec mniejszości narodowych i etnicznych, red. L.M. Nijakowski, Warszawa 2005.
Popieliński P., Wpływ ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym na funkcjonowanie środowiska mniejszości niemieckiej w Polsce, [w:] Między lękiem a nadzieją. Dziesięć lat funkcjonowania ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (2005–2015), red. A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak, Poznań 2015, s. 217–230.
Sadowski A., Ustawa o mniejszościach a procesy narodowotwórcze na pograniczach, [w:] Między lękiem a nadzieją. Dziesięć lat funkcjonowania ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (2005–2015), red. A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak, Poznań 2015, s. 39–51.
Sakson A., Rola mniejszości niemieckiej w stosunkach polsko-niemieckich na przykładzie Warmii i Mazur, „Zeszyty Instytutu Zachodniego”, nr 11 (1998), s. 1–21.
Siegień-Matyjewicz A.J., Prawo do dwujęzyczności – zgoda czy konflikt? Raport z badań dotyczących dwujęzyczności osób pochodzenia białoruskiego zamieszkujących tereny Wschodniego Podlasia, „Pogranicze. Studia Społeczne”, t. XVII (2011), s. 229–244.
Tokarz K., Mniejszość niemiecka w Polsce w prasie RFN lat 1989–1997, [w:] Węzłowe problemy Niemiec XX–XXI wieku, red. K. Fiedor, M.S. Wolański, Wrocław 2002, s. 153–168.
Tożsamość narodowa i postrzeganie praw mniejszości narodowych i etnicznych, oprac. M. Omyła-Rudzka, „Komunikat z Badań”, nr 106 (2015).
Tożsamość narodowa Polaków oraz postrzeganie mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce. Komunikat z badań, oprac. J. Lewandowska, Warszawa 2005.
Trzcielińska-Polus A., Mniejszość niemiecka na Śląsku Opolskim – atut czy wyzwanie dla regionu?, [w:] Między lękiem a nadzieją. Dziesięć lat funkcjonowania ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (2005–2015), red. A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak, Poznań 2015, s. 145–155.
Wagińska-Marzec M., Kwestia podwójnego nazewnictwa miejscowości na Opolszczyźnie w stosunkach polsko-niemieckich, „Opinie i Ekspertyzy”, nr 5 (2004), s. 1–44.
Wagińska-Marzec M., Postawy mieszkańców Opolszczyzny wobec podwójnych nazw miejscowości, „Zeszyty Instytutu Zachodniego”, nr 31 (2003), s. 1–68.
Wagińska-Marzec M., Problem nazewnictwa na Ziemiach Zachodnich i Północnych w świetle ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych, [w:] Ziemie Zachodnie i Północne 1945–2005. 60 lat w granicach państwa polskiego, red. A. Sakson, Poznań 2006, s. 301–342.
Wagińska-Marzec M., Spory o nazwy miejscowości na Opolszczyźnie jako syndrom walki o tradycję, „Zeszyty Instytutu Zachodniego”, nr 27 (2002), s. 1–46.
Węsierski M., Na Kaszubach przybywa dwujęzycznych nazw miejscowości. Gminy za nowe tablice nie płacą, „Dziennik Bałtycki”, z 7 III 2013 r.
Netografia (wybór)
Biły Ł., Dwujęzyczne tablice z nazwami miejscowości, 24 IX 2012 r., http://vdg.pl/pl/article/39- dwujezyczne-tablice-z-nazwami-miejscowosci.
Guzik P., Łodziński M., Większe Opole. Rząd zatwierdzi poszerzenie granic miasta w 2017 roku!, 19 VII 2016 r., http://opole.wyborcza.pl/opole/1,35086,20423849,wieksze-opole-rzad-zatwierdzil-po¬szerzenie-granic-miasta.html.
Guzik P., Prezydent Duda przeciwny językowi mniejszości w urzędach. Niemcy i Kaszubi: Ab¬surd, 28 X 2015 r., http://wyborcza.pl/1,75398,19099196,prezydent-duda-przeciwny-jezykowi-mniejszosci-w-urzedach-niemcy.html.
Szewczyk M., To jest test tolerancji. Pojawiły się polsko-niemieckie nazwy miejscowości (TV), 24 I 2014 r., http://www.24gliwice.pl/wiadomosci/to-test-tolerancji-dla-gliwic-polsko-niemieckie-nazwy -miejscowosci-tv/.
Berlińska D., Niemieckie dziedzictwo kulturowe jako element rekonstrukcji tożsamości mniejszości niemieckiej na Śląsku Opolskim, [w:] Wspólne dziedzictwo? Ze studiów nad stosunkiem do spuścizny kulturowej na Ziemiach Zachodnich i Północnych, red. Z. Mazur, Poznań 2000, s. 553–584.
Berlińska D., Postawy młodzieży licealnej wobec niemieckiej przeszłości i „malej ojczyzny” na Śląsku Opolskim, „Zeszyty Instytutu Zachodniego”, nr 1 (1998), s. 1–24.
Berlińska D., Sołdra-Gwiżdż T., Ludność rodzima i mniejszość niemiecka w Polsce, [w:] Polskie badania nad mniejszościami kulturowymi. Wybrane zagadnienia, „Pogranicze. Studia Społeczne”, t. VI (1997), s. 73–103.
Choroś M., Dwujęzyczne tablice z nazwami miejscowości na Opolszczyźnie: przejaw demokracji czy źródło nowych konfliktów?, „Przegląd Zachodni”, nr 1 (2012), s. 127–142.
Choroś M., O dążeniu do wprowadzenia dwujęzycznych nazw miejscowości na Śląsku Opolskim, „Śląsk Opolski”, nr 2 (2001), s. 90–95.
Choroś M., Wprowadzanie podwójnych nazw miejscowości w województwie opolskim, „Rocznik Ziem Zachodnich”, t. 1 (2017), s. 360–383.
Choroś M., Jarczak Ł., Wprowadzanie dwujęzycznych nazw miejscowości na Śląsku Opolskim po 1989 roku, „Studia Śląskie”, t. 69 (2010), s. 217–237.
Dżon B., Kogo bolą oczy od niemieckich nazw, „Przegląd”, z 25 V 2008 r.
Godlewska E., Polska ustawa o mniejszościach versus rozwiązania austriackie – analiza porównaw¬cza, [w:] Między lękiem a nadzieją. Dziesięć lat funkcjonowania ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (2005–2015), red. A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak, Poznań 2015, s. 119–130.
Godlewska E., Prawa językowe mniejszości narodowych w Republice Austrii na przykładzie mniejszości słoweńskiej i chorwackiej, „Annales. Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” (sectio K), t. 13 (2006), s. 61–71.
Janusz G., Podmiotowa ochrona w ustawie z dnia 6 stycznia 2005 roku o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, [w:] Między lękiem a nadzieją. Dziesięć lat funkcjonowania ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (2005–2015), red. A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak, Poznań 2015, s. 15–24.
Kersten K., Przemiany struktury narodowościowej Polski po II wojnie światowej. Geneza i wyniki, „Kwartalnik Historyczny”, R. 76 (1969), nr 2, s. 337–366.
Kurasz I., Mniejszość niemiecka na Dolnym Śląsku. Studium socjologiczne, Kraków 2015.
Kurcz Z., Mniejszość niemiecka w Polsce, Wrocław 1995.
Lis M., Górny Śląsk. Zarys dziejów do I wojny światowej, Opole 1993.
Lis M., Górny Śląsk. Zarys dziejów do połowy XX wieku, Opole 2001.
Lis M., Ludność rodzima na Śląsku Opolskim po II wojnie światowej (1945–1993), Opole 1993.
Lis M., Mniejszość niemiecka na Śląsku Opolskim 1989–2014. Z bagażem przeszłości w realiach współczesności, Opole 2015.
Lis M., Polska ludność rodzima na Śląsku po II wojnie światowej (polityczno-społeczne uwarunkowania integracji): próba syntezy, Opole 1991.
Lis M., Śląsk Opolski w warunkach transformacji ustrojowej państwa od 1989 roku, Opole 2013.
Łodziński S., „Niebanalna” dwujęzyczność. Polska tożsamość narodowa a granice integracji mniejszości narodowych, [w:] Naród – tożsamość – kultura. Między koniecznością a wyborem, red. J.W. Burszta, K. Jaskułowski, J. Nowak, Warszawa 2005, s. 177–197.
Łodziński S., Polityka etniczna – od standardu międzynarodowego do prawa krajowego i poziomu lokalnego (gminy). Przykład instytucjonalizacji praw językowych osób należących do mniejszości narodowych w Polsce, [w:] Polityka etniczna. Teorie – koncepcje – wyzwania, cz. III: Polityka etniczna państw i regionów, red. T. Browarek, H. Chałupczak, E. Pogorzała, R. Zenderowski, Lublin 2015, s. 379–401.
Łodziński S., Przed ustawą o mniejszościach. Charakter instytucjonalizacji praw osób należących do mniejszości narodowych po 1989 roku a ustawa o mniejszościach z 2005 roku, [w:] Między lękiem a nadzieją. Dziesięć lat funkcjonowania ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (2005–2015), red. A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak, Poznań 2015, s. 25–37.
Łodziński S., Refleksyjne dziedzictwo? Dodatkowe nazwy niemieckie jako symbol tradycji terytorialnej ojczyzny lokalnej (przykład województwa opolskiego), [w:] Dziedzictwo kulturowe Śląska. Miejsca. Architektura. Ludzie. Zwyczaje. Tradycje: XVIII Seminarium Śląskie, red. G. Schiller, Kamień Śląski 2013, s. 15–20.
Mazur Z., O adaptacji niemieckiego dziedzictwa kulturowego na Ziemiach Zachodnich i Północnych, Poznań 2001.
Mazur Z., Rozmowy o niemieckim dziedzictwie kulturowym. Raport ze spotkań środowiskowych na Ziemiach Zachodnich i Północnych (1995–1996), Poznań 1997 (mps niepublikowany).
Między lękiem a nadzieją. Dziesięć lat funkcjonowania ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (2005–2015), red. A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak, Poznań 2015.
Miś E., Ohne Gewalt. Eine Glosse über die zweisprachigen Ortsnamen in der Gemeinde Bierawa, „Schlesisches Wochenblatt”, nr 28, z 10–16 VII 1998 r.
Mniejszości narodowe w Polsce. Praktyka po 1989 roku, red. B. Berdychowska, Warszawa 1998.
Nijakowski L.M., Domeny symboliczne. Konflikty narodowe i etniczne w wymiarze symbolicznym, Warszawa 2006.
Nitschke B., Przeobrażenia i specyfika działalności organizacji mniejszości niemieckiej, [w:] Między lękiem a nadzieją. Dziesięć lat funkcjonowania ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (2005–2015), red. A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak, Poznań 2015, s. 157–158.
Pawlak A., Wielkie Opole nie po niemiecku. Znikną dwujęzyczne tablice z nazwami miejscowości, „Gazeta Wyborcza”, z 5 VIII 2016 r.
Polityka państwa polskiego wobec mniejszości narodowych i etnicznych, red. L.M. Nijakowski, Warszawa 2005.
Popieliński P., Wpływ ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym na funkcjonowanie środowiska mniejszości niemieckiej w Polsce, [w:] Między lękiem a nadzieją. Dziesięć lat funkcjonowania ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (2005–2015), red. A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak, Poznań 2015, s. 217–230.
Sadowski A., Ustawa o mniejszościach a procesy narodowotwórcze na pograniczach, [w:] Między lękiem a nadzieją. Dziesięć lat funkcjonowania ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (2005–2015), red. A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak, Poznań 2015, s. 39–51.
Sakson A., Rola mniejszości niemieckiej w stosunkach polsko-niemieckich na przykładzie Warmii i Mazur, „Zeszyty Instytutu Zachodniego”, nr 11 (1998), s. 1–21.
Siegień-Matyjewicz A.J., Prawo do dwujęzyczności – zgoda czy konflikt? Raport z badań dotyczących dwujęzyczności osób pochodzenia białoruskiego zamieszkujących tereny Wschodniego Podlasia, „Pogranicze. Studia Społeczne”, t. XVII (2011), s. 229–244.
Tokarz K., Mniejszość niemiecka w Polsce w prasie RFN lat 1989–1997, [w:] Węzłowe problemy Niemiec XX–XXI wieku, red. K. Fiedor, M.S. Wolański, Wrocław 2002, s. 153–168.
Tożsamość narodowa i postrzeganie praw mniejszości narodowych i etnicznych, oprac. M. Omyła-Rudzka, „Komunikat z Badań”, nr 106 (2015).
Tożsamość narodowa Polaków oraz postrzeganie mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce. Komunikat z badań, oprac. J. Lewandowska, Warszawa 2005.
Trzcielińska-Polus A., Mniejszość niemiecka na Śląsku Opolskim – atut czy wyzwanie dla regionu?, [w:] Między lękiem a nadzieją. Dziesięć lat funkcjonowania ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (2005–2015), red. A. Adamczyk, A. Sakson, C. Trosiak, Poznań 2015, s. 145–155.
Wagińska-Marzec M., Kwestia podwójnego nazewnictwa miejscowości na Opolszczyźnie w stosunkach polsko-niemieckich, „Opinie i Ekspertyzy”, nr 5 (2004), s. 1–44.
Wagińska-Marzec M., Postawy mieszkańców Opolszczyzny wobec podwójnych nazw miejscowości, „Zeszyty Instytutu Zachodniego”, nr 31 (2003), s. 1–68.
Wagińska-Marzec M., Problem nazewnictwa na Ziemiach Zachodnich i Północnych w świetle ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych, [w:] Ziemie Zachodnie i Północne 1945–2005. 60 lat w granicach państwa polskiego, red. A. Sakson, Poznań 2006, s. 301–342.
Wagińska-Marzec M., Spory o nazwy miejscowości na Opolszczyźnie jako syndrom walki o tradycję, „Zeszyty Instytutu Zachodniego”, nr 27 (2002), s. 1–46.
Węsierski M., Na Kaszubach przybywa dwujęzycznych nazw miejscowości. Gminy za nowe tablice nie płacą, „Dziennik Bałtycki”, z 7 III 2013 r.
Netografia (wybór)
Biły Ł., Dwujęzyczne tablice z nazwami miejscowości, 24 IX 2012 r., http://vdg.pl/pl/article/39- dwujezyczne-tablice-z-nazwami-miejscowosci.
Guzik P., Łodziński M., Większe Opole. Rząd zatwierdzi poszerzenie granic miasta w 2017 roku!, 19 VII 2016 r., http://opole.wyborcza.pl/opole/1,35086,20423849,wieksze-opole-rzad-zatwierdzil-po¬szerzenie-granic-miasta.html.
Guzik P., Prezydent Duda przeciwny językowi mniejszości w urzędach. Niemcy i Kaszubi: Ab¬surd, 28 X 2015 r., http://wyborcza.pl/1,75398,19099196,prezydent-duda-przeciwny-jezykowi-mniejszosci-w-urzedach-niemcy.html.
Szewczyk M., To jest test tolerancji. Pojawiły się polsko-niemieckie nazwy miejscowości (TV), 24 I 2014 r., http://www.24gliwice.pl/wiadomosci/to-test-tolerancji-dla-gliwic-polsko-niemieckie-nazwy -miejscowosci-tv/.
Opublikowane
2018-12-28
Numer
Dział
Artykuły i Studia
Copyright (c) 2018 Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
