Organizacja i przebieg Narodowego Plebiscytu Pokoju w województwie opolskim

Adriana Dawid

doi:10.26774/rzz.277

Adriana Dawid Uniwersytet Opolski http://orcid.org/0000-0002-5098-5974

Słowa kluczowe: ruch obrońców pokoju, Narodowy Plebiscyt Pokoju, województwo opolskie, Górny Śląsk, apel pokojowy, Komitet Obrońców Pokoju, Apel berliński, stalinizm, Światowa Rada Pokoju, propaganda komunistyczna

Abstrakt

Między 17 a 22 maja 1951 r. w Polsce, pod auspicjami Polskiego Komitetu Obrońców Pokoju trwał Narodowy Plebiscyt Pokoju. Akcja ta miała na celu zgromadzenie podpisów pod Apelem berlińskim ogłoszonym przez Światową Radę Pokoju w sprawie podpisania Paktu Pokoju między pięcioma mocarstwami światowymi. Głosowanie poprzedzała intensywna kampania propagandowa w obronie pokoju i piętnująca „podżegaczy wojennych”. W województwie opolskim, podobnie jak w całym kraju, powstały przed plebiscytem liczne komitety pokojowe, zwerbowano grupę ok. 40 tys. agitatorów, urządzono wiele spotkań, masówek, manifestacji. Agitację prowadzono za pośrednictwem prasy, filmu, radia i radiowęzłów. Dla uczczenia plebiscytu podejmowano zobowiązania produkcyjne i przygotowano specjalne dekoracje. W województwie opolskim 99,5% upoważnionych złożyło karty z podpisami pod Apelem Światowej Rady Pokoju. Nieliczne odmowy pochodziły głównie od świadków Jehowy oraz rodzimych mieszkańców, którzy deklarowali się jako Niemcy lub zabiegali o wyjazd na stałe do Niemiec. Celem akcji było wskazanie źródeł zagrożenia wojną i metod zachowania pokoju. Ponadto kampania miała spowodować wzrost społecznej akceptacji dla władz i realizowanego przez nią programu zmian politycznych i gospodarczych. Uzyskane efekty tych starań okazały się krótkotrwałe.

Biogram autora

Adriana Dawid, Uniwersytet Opolski

Dr, adiunkt w Katedrze Historii Śląska Instytutu Historii Uniwersytetu Opolskiego, badaczka dziejów Śląska w XIX i XX w., autorka i redaktorka kilkunastu monografii oraz ponad stu artykułów poświęconych regionalizmowi i zagadnieniom mniejszości narodowych na Śląsku.

Bibliografia

Bałłaban J., Młodzieżowe Warty Pokoju w Zakładach Przemysłu Dziewiarskiego w Głuchołazach, „Dziennik Zachodni”, z 17 V 1951 r.

Kamiński J., Zadanie, które zostanie wykonane na piątkę, „Trybuna Robotnicza”, z 20 V 1951 r.

Kaniak W., Ksiądz – patriota, „Trybuna Robotnicza”, z 21 V 1951 r.

Leksykon pokoju, red. J. Kukułka [et al.], Warszawa 1987.

Osmańczyk E., Cztery przyczyny, „Dziennik Zachodni”, z 14 V 1951 r.

Ostrowski S., Manifestacyjny przebieg Plebiscytu w powiecie kozielskim, „Trybuna Robotnicza”, z 22 V 1951 r.

Pocałun Z., Wielki dzień Paczkowa, „Trybuna Robotnicza”, z 22 V 1951 r.

Ślusarczyk J., Ruch obrońców pokoju w latach 1948–1989. Kompendium, Warszawa 1996.